Datasets:

rzgar
/

kurdish_sorani_literatures

Dataset card Data Studio Files Files and versions Community

Split (1)

train · 22.7k rows

Subsets and Splits

No saved queries yet

Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.

id stringlengths 1 5	title stringlengths 1 99	author stringclasses 172 values	book stringclasses 254 values	content stringlengths 13 55.6k
301	سەر و ماڵم فیدای ئەو چاوە کاڵە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	سەر و ماڵم فیدای ئەو چاوە کاڵە دڵم پڕ خوێنە بۆ ئەو لێوە ئاڵە کە ئەو شۆخە لە حەق من میهرەبانە ڕەقیب حیلە و دەسیسەی تۆ بەتاڵە لە ئولکەی دڵبەریدا یارم ئەمڕۆ شوکور شاهەنشەهی حوسن و جەماڵە بە شمشێری برۆت ئەی یاری بەدخوو دەخیلە بمکوژە خوێنم حەڵاڵە لەلام بێ قەدرە نەسرین و وەنەوشە ئەگەر دەستم کەون ئەو زوڵف و خاڵە بە دنیا دڵ مەبەستن ئەی ڕەفیقان گەلێ دامادی دی ئەم پیرەزاڵە وەفا و خووبان و سەبر و عاشقی زار نەبینراوە ئەمە ئەمری مەحاڵە فیدات بم چۆن بنووسم شەرحی حوسنت لە تەعریفی، زوبانی خامە لاڵە لە دنیا هاتن و دەرچوون لە لای من بەڕاستی ئەحمەداناسناوی ئەدەبی هەر وەک خەیاڵە
302	سەیری ئەم بەختی ڕەش و نەحسە چ ناهەموارە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	سەیری ئەم بەختی ڕەش و نەحسە چ ناهەموارە یاری چەن ساڵەمە ئێستاکە لە من بێزارە خۆم فیدای نێرگسی شەهلا ئەکەم ئێستا شەو و ڕۆژ چونکە وەک دیدەیی ئەو یاری منە بیمارە هەر گورێزانە لە من دەستی ڕەقیبێ ئەگرێ ئەی خوا دڵبەری من بۆ چی ئەوەند غەددارە بەم سەری پیرییەوە جێگەیی من مەیکەدەیە سەیری ئەم عاشقە چەند سەرسەری و بێ عارە حەقیەتی عاشقی بێچارە لە دین وەرچەرخێ چونکە ئەو پەرچەمە پڕپێچە ئەڵێی زوننارە زوڵم و جەوری وەکوو زوححاکە خەریکی قەتڵە حەڵقەیی زوڵفی لە پێش چاوم ئەڵێی ڕەشمارە شێری نەڕ ئێستە ئەسیری دەسی ڕێوی حیزە ئیشی ئەم چەرخە تەماشاکە چ کەچ ڕەفتارە ملی کەر پڕ لە زەڕ و زێوەرە ئەسپی نەژدی لەڕ و لاواز و لەجەر کەوتووە وا زامارە بە سەری تۆ قەسەم ئەی یاری دڵازاری من قیسمەتی من هەموو هەر دەردی دڵ و ئازارە بتکوژێ بتبڕێ ئەو شۆخە دەخیلم عاشق زویر مەبە هەر چی بکا ساحیبە خۆی موختارە مەنعی ئەحمەدناسناوی ئەدەبی مەکە زاهید کە هەمیشە مەستە عەفوی ئەو ڕۆژی جەزا سەهلە خوا غەففارە
303	سەیری کەن خەڵقینە توخوا حاڵەتی زاری وەتەن	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	سەیری کەن خەڵقینە توخوا حاڵەتی زاری وەتەن چەند پەرێشانە لەبەر غەفڵەت هەموو کاری وەتەن وەختی تێکۆشانە ئەی قەومینە غەفڵەت تا بەکەی وا خەزانی کردووە ئێستێکە گوڵزاری وەتەن خۆ وەتەن ئەمڕۆ نەخۆشە ئەم تەبیبی حازیقە چی ئەبێ بیکا موداوا قەلبی بیماری وەتەن کوانێ خەڵقینە لەکوێن فیرقەی مونەووەرتینەتان چونکە ئەو فیرقە ئەزانن دەرد و ئازاری وەتەن من بە باغ و گوڵستانی جەننەتی ناگۆڕمەوە خاکی ئەو جێگەی کە کوردە نەشتەری خاری وەتەن
304	شاعیرانی کورد بەسە بەس باسی زوڵف و چاو بکەن	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	شاعیرانی کورد بەسە، بەس باسی زوڵف و چاو بکەن کەم خەیاڵی پەرچەم و کاکۆڵی ئاڵۆزاو بکەن لابدەن کەم باسی سونبول یا لقی لاولاو بکەن ئێوە تەدبیرێکی حاڵی قەومی دڵسووتاو بکەن زووبەزوو تا ئیش لەدەس دەرنەچوە سا هەوڵێ بدەن ئێوە تەعریفی مەی و پیاڵە و گوڵ و سەهبا ئەکەن دائیمەن هەر باسی لەنجە و قامەتی ڕەعنا ئەکەن سەرخۆشی خۆشە وە یا سەربەستی؟ بۆ چی وا ئەکەن تاکوو کەی ئێوە قسەی وا پووچ و بێ مەعنا ئەکەن زووبە زوو تا ئیش لەدەس دەر نەچوە سا هەوڵێ بدەن بێ کەس و بێ پشتیوانین ڕێگەمان دوورە وەرن حەیفە ئێوە وا ئەسیری دەستی چەن قەومی کەرن بۆ چی نازانن لە توخمی کاوەیی ئاسنگەرن هەڵبکەن ---دەقی نائاشکرا کوردی ئەم ئیدارە لابەرن زووبەزوو تا ئیش لەدەس دەرنەچوە سا هەوڵێ بدەن هەڵبکەن ---دەقی نائاشکرا کوردی مەقسەدم تاڵان نییە پارە تەحسیل کردن و ڕووتکردنی کاروان نییە غەیری مەکتەب بۆ تەداویی ئێمە هیچ دەرمان نییە هیچ سیلاح چاتر لە عیلم و سنعەت و عیرفان نییە زووبەزوو تا ئیش لەدەس دەرنەچوە سا هەوڵێ بدەن حەققە من شەو تا بەیانی ئارەزووی گریانمە شێت نەبووم وا دایمەن هەر مەیلی قوڕ پێوانمە ڕۆڵە مردوو نیم بزانن شیوەنی کوردانمە بێت و تەحلیلی بکەن دیجلەناوی تایبەتش قنگاوی وانمە زووبەزوو تا ئیش لەدەس دەرنەچوە سا هەوڵێ بدەن وەک قەڵایێکی تەبیعی وایە شاخ و داخمان قەت لە بن نایە بە خواردن میوەیی ناو باخمان جەننەتن شاری سلێمانیشوێن و سنەناوی تایبەت و سابڵاخناوی تایبەتمان ئیتتیفاقێ با بکەین لابەین لە دڵدا داخمان زووبەزوو تا ئیش لەدەس دەرنەچوە سا هەوڵێ بدەن
305	شیفای دەردی دڵە ماچی دەمی وەک شانە هەنگوینە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	شیفای دەردی دڵە ماچی دەمی وەک شانە هەنگوینە بە عیشوە پێکەنینی ئەو نیگارە باعیسی ژینە کە دیویە ئەو غەزالە ئێستە بەرگی شینی پۆشیوە ئەمە چەن وەختە بۆیە ئاسمانیش بەرگی وا شینە لە دڵما نەقشی ناوی تۆ لە دیدەم بەژن و باڵاکەت کە دیم ئەو ڕەسم و تەسویرە چ ئیحتیاجم بە بینینە خوا سەد شوکری تۆ دایم کە ئەو دڵدارە بێ ڕەحمە بە خوێنی ئاڵی جەرگم دەست و پێی ئێستاکە نەخشینە سەری زوڵفی وەکوو سونبول دوو دیدەی نێرگسی شەهلا دوو کوڵمی بەرگی گوڵ ئەلحەق نیگارێکی بە تەمکینە نموونەی عیشقی من بوو ئێستە وا مەشهووری دنیایە ئەڵێن فەرهادی کۆکەن کوشتەیی موژگانی شیرینە بنازم سونبولی زوڵفت کە ئاڵاوە بە باڵاتا لە سەر تا پێ هەموو هەر حەڵقەحەڵقە و چەمبەر و چینە خەیاڵی وایە مەشقی ناڵە و گریانی عاشق کا کە هەوری نەوبەهاران بۆیە وا مایل بە بارینە هەمیشە لوتفی یار دەرحەق ڕەقیبانە و بەڵام بۆ من قسەی خۆشی جنێو و حیددەت و بێ لوتفی و قینە لە دووریی ڕووی گوڵی تۆ بولبولی دڵ ئێستە ئەیبینی لە سینەی شەرحە شەرحەمدا خەریکی شین و ناڵینە لە ڕۆژی حەشردا جێی جەننەتە ئەحمەدناسناوی ئەدەبی کە کوژراوی دەس و تیر و کەوانی دڵبەری بێ میهر و ئایینە
306	شەمسی خاوەر بەدری پڕ یا ڕوومەتی گوڵنارتە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	شەمسی خاوەر، بەدری پڕ، یا ڕوومەتی گوڵنارتە لەعلە یا یاقووتی تەڕ یا لێوی گەوهەربارتە نوور و زوڵمەت پێکەوەن توخوا نیگارا پێم بڵێ یا مەگەر کوڵمی لەتیف و زوڵفی عەنبەروارتە دەنگی عوود و تارە یا ناڵەی نەیی دڵ کون کونە یا وەکوو ناڵە و فوغانی عاشقی غەمبارتە ئاگرت بەردایە جەرگی عالەمی ئیسلام چییە تۆ مەگەر هیندووی کە وا ئاتەشپەرستی کارتە چاوی مەخموورت کە هەڵئەبڕی بە سەد ئەفسوون و ناز عالەمێ جانا پەشێوی نێرگسی بیمارتە وەختی لوتف و ڕەحمە ئێستا دەرحەقی عوششاقی خۆت فرسەتە سا دەی زەمانی گەرمییی بازاڕتە پێی وتم بۆ چاوی تۆ عەینی جەواهیرسورمەیە تۆزی ئەم ڕێگەی منە چونکە گوزەرگەی یارتە حەقتە تۆ جانا کە داوای مەسلەکی زوححاک ئەکەی شاهیدی ئەم ئیددیعاتە زوڵفی وەک ڕەشمارتە گاهێ گەر ئیسلام و گاهێ کافرم مەنعم مەکە گشت خەتای میحرابی ئەبرۆی پەرچەمی زوننارتە موشکیلە دەستت کەوێ ڕۆژێ نیگاری بێ ڕەقیب شێتی تۆ ئەحمەدناسناوی ئەدەبی تەماعی غونچەیی بێ خارتە
307	شەمسەیە کوولەکەیی ڕۆحم و ئیمانی من	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	شەمسەیە کوولەکەیی ڕۆحم و ئیمانی من شەمسەیە باعیسی ژین و سەر و سامانی من شەمسەیە مایەیی کەیف و فەڕەحم ڕۆژ و شەو شەمسەخانە بەخودا شەمعی شەبوستانی من شەککەری لێوی ئەوە مەرهەمی قەلبی زارم قەددی مەوزوونی ئەوە سەروی گوڵستانی من پێی وتم شەمسە، خەجاڵەت بووە شەمسی خاوەر لەو دەمەی دیوییە ئەو سوبحی گریبانی من بە سەری تۆ قەسەم ئەی یۆسفی کەنعانی من لێوی شیرینتە تووتی شەکەرئەفشانی من شەمسە تۆ لازمە من وەختێ کە مردم جانا قەت فەرامۆشی نەکەی سنعەت و عیرفانی من حوببی تۆ کافییە بۆ ئەحمەدناسناوی ئەدەبیی بێچارەیی خۆت لوتفی تۆیە بە خودا ڕوتبە و نیشانی من
308	عادەتی ئەم چەرخە وایە ئەهلی دڵ غەمگین ئەکا	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	عادەتی ئەم چەرخە وایە، ئەهلی دڵ غەمگین ئەکا شا هەمیشە ماتە، پیادە مەیلی جێی فەرزین ئەکا ئەبلە وا دایم لە عەیش و شادمانی و عیززەتا ئەهلی عیرفان و کەماڵ ئێستاکە زاری و شین ئەکا دوژمنە چەرخی فەلەک، بۆ پیاوی ساحیب عەقڵ و هۆش ڕووی کەرەم دایم لە هەرزە و شێت و بێ تەمکین ئەکا سەیری کەن عاشق کە چەن شێتە ئومێدی مەرحەمەت لەو نیگارەی، دڵفەریبەی، زاڵمەی بێ دین ئەکا بێستوون وەختێ کە لالەی ئەحمەری لێ سەوز ئەبێ مەشقی لێوی شەککەرینی ناسکی شیرین ئەکا عاشقی مەجنوون بە یادی دڵبەری لەیلا سیفەت خوێنی دوو چاوی بەخوڕ دێ دامەنی ڕەنگین ئەکا قەت لە زیکری خێری تۆ غافڵ نییە ئەحمەدناسناوی ئەدەبی بە شەو هەر بە ئوممێدی ویسالت سەر لەسەر باڵین ئەکا
309	عەجەب سیڕڕێکە بۆچ بولبول خەریکی ناڵەیی زارە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	عەجەب سیڕڕێکە بۆچ بولبول خەریکی ناڵەیی زارە کەچی مەحڕوومە ئەو دایم ڕەفیقی غونچە هەر خارە لە هەر وەقتێکدا نێرگس ببینم چەند لەلام خۆشە کە چونکە ئەو گوڵەیش نەختێ شەبیهی چاوی دڵدارە هیلالی یەکشەوەم دی سوجدەبەر بووم بێ تەئەممول من موبارەک بوو لەلام چونکە ئەڵێی تاقی برۆی یارە لە خەڵوەتخانەیی دڵما بەغەیرەز یادی تۆ جانا نییە باوەڕ بفەرموو چونکە جێی یارە نە ئەغیارە لە سیححەت دائیمەن بێزارم و مایل بە بیماریم لە ڕۆژێکۆ کە دیومە غەمزەیی ئەو چاوە بیمارە مەکە مەنعم لە عیشقی گوڵ ڕوخان زاهید دەخیلت بم بە دەستی من نییە چی بکەم دڵی بێچارە ناچارە
310	غەزالەی چینە یاخۆ پیاڵەیی سەهبایە ئەو چاوە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	غەزالەی چینە یاخۆ پیاڵەیی سەهبایە ئەو چاوە شەڕابی نابە یاخۆ نێرگسی شەهلایە ئەو چاوە ئەرێ مایەی حەیات و قووتی ڕۆحە لێوی ڕەنگینت وە یا غارەتگەری دینی فەقێ و مەللایە ئەو چاوە موسەللەح بوو بە موژگانی سیاهـ و تیغی دوو ئەبرۆ مەزەننە مایلی فیتنە و شەڕ و دەعوایە ئەو چاوە بە گۆشەی چاوی تۆ نابن ستارەی تارمی ئەفلاک لەسەر ئەرز و سەما بێ میسل و بێ هەمتایە ئەو چاوە بە تیغی ئەبرووان و تیری موژگانی سیاهی خۆی لەبۆ قەتڵی دڵی عاشق، چ بێ پەروایە ئەو چاوە غوڵامی ئاستانەت ئەحمەدناسناوی ئەدەبیی بێچارەیە جانا شەهی ئیقلیمی حوسن و ئامیر و مەولایە ئەو چاوە
311	فوستانی ڕەشی نازکی چین چینی لەبەردا	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	فوستانی ڕەشی نازکی چین چینی لەبەردا وەک هەوری سیا بێ بەسەری قورسی قەمەردا قوربانی نیگاهی غەزەبت ڕۆح و دڵی من یەک لەحزە دووسەد تیر و ڕمت چۆن لە جگەر دا مادام کە بە شمشێری برۆت لەت لەتە جەرگم لازم نییە ئەو خەنجەرە کردووتە بە بەردا دوو دیدەیی مەخمووری نیگارم بە شەباهەت وەک ئاهو وەهایە کە لە خەو بێ لە سەحەردا دەستێ کە بە داوێنی ئەتۆ، دەستێ بە دڵ بم چی بکەم کە نییە دەستێ بکەم خاکێ بەسەردا قوربان وەکوو خاکی بەری پێت کەوتووە دایم ئەحمەدناسناوی ئەدەبی کە مەگەر دڵبەری خۆی بێ لە گوزەردا
312	قووتی دڵم بە ماچی دەم و لێوی ئاڵتە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	قووتی دڵم بە ماچی دەم و لێوی ئاڵتە ژینم بە مەدحی غەمزەیی دوو چاوی کاڵتە سبحەینێ زوو لە مەشریقەوە ڕۆژ کە دێتە دەر ڕەنگە بڵێم کە شوبهی شوعاعی جەماڵتە فەرمووی بەسە دە بیبڕەوە بەسیە ناکۆکی بۆ وەسڵی من بە سۆزی دەروون ناڵەناڵتە هەرکەس کە عاشقی من ئەبێ چاری مردنە ئەی شێتە تۆ خەیاڵی شتێکی مەحاڵتە نایدەم بە تاجی خوسرەوی ئەو دەرک و قاپییە جارجار کە گوێم لە جوێن و قسەی توند و تاڵتە یار تینووە بە خوێن و لە تەگبیری قەتڵییە ئەحمەدناسناوی ئەدەبی ئەوەندە شێتە خەیاڵی ویساڵتە
313	قیامەت هەڵئەسێ بێت و قیامێ کا نیگاری من	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	قیامەت هەڵئەسێ بێت و قیامێ کا نیگاری من زەمانە تێکئەدا ئەمڕۆ نیگاهی چاوی یاری من وتی: باوەش بە باڵای سەرودا کە و گوڵ بە بۆنۆ کە کە تەمسیلی ئەکەن ئەو دوانە بۆسین و کەناری من بە ناز و عیشوە دیسان هاتە جواب، فەرمووی پیاڵە و مەی بزانە فەزڵی ئەمڕۆکە کە دیت چاوی خوماری من گرفتارن لە داوی پێچ و تابی زوڵفی موشکینت هەزار عاشق نەوەک تەنها دڵی زاری هەژاری من گوڵ و نەسرین لە خاکم سەوز ئەبن، گەر بێت و ئەو یارە لە ڕۆژێکی خەزانا بێتە سەر قەبر و مەزاری من دڵم هاوینە بۆ وەسڵی، بەڵام ئەو مەیلی زستانە خەزانی بۆیە کرد خەڵقینە عومری وەک بەهاری من هجوومیان کرد ڕەقیبان وەک ڕەوی سەگ دەوریان لێدام مەگەر شمشێری ئەبرۆی ئەو بکا ئێستاکە چاری من بە خەندەی نازەوە فەرمووی، فڕێدە تۆ بەی و لیمۆ تەبیعەت دەستی خستووی جووتەمەمکی وەک هەناری من بڕۆ ئەی وشکەسۆفی، با موبارەک بێ لە تۆ جەننەت من و پیاڵەی شەڕاب و وەسڵی شۆخی باویقاری من
314	لە حەسرەت لێوی لەعلت ئەشکی چاوم ئێستە گوڵ ڕەنگە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	لە حەسرەت لێوی لەعلت ئەشکی چاوم ئێستە گوڵ ڕەنگە بە یادی چاوی مەستت دڵ هەمیشە مایلی بەنگە تەماشاکە کە دێمە باسی تەعریفی دەمت جانا شوکور هەرزان ئەکا شیعرم ئەگەر چی قافیە تەنگە بە سورمە ئاوی داوە ئەو نیگارە خەنجەری ئەبرۆی شەهیدی غەمزەیی خوێنڕێژی بۆیە مات و بێ دەنگە هەزار هاوار و داد ناگاتە گوێی، تەئسیری لێ ناکا دڵی ئەو شۆخە بێ ڕەحمە لەڕاستی من وەکوو سەنگە لەوەی خەڵکی ئەڵێن پێم عاشق و ڕیسوای نییە پەروام نەسیبی عاشقی بێچارە دایم لۆمە و نەنگە موسەللەح بوو بە شمشێری برۆ و پەیکانی موژگانی موحەققەق تورکی مەستی چاوی یارم مایلی جەنگە بنازم چەندە خۆشە تەعزیەی عاشق لەسەر قەبری لەجێی شیوەن، زڕەی فنجان و دەنگی بەربوت و چەنگە دەخیلم بێرە سەیری مەجلیسی ڕەندان دەمێ زاهید تەماشاکە سەفایە، سەیرە، بەزمە، ڕەزمە، ئاهەنگە تەواو نابێ بە ئەحمەدناسناوی ئەدەبی ئەی کەماڵی مەدحی ڕووی دڵبەر لە عەرسەی وەسفی یارا پێی خەیاڵم ئێستەکە لەنگە
315	لە خەو هەڵسن درەنگە میللەتی کورد خەو زەرەرتانە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	لە خەو هەڵسن درەنگە میللەتی کورد خەو زەرەرتانە هەموو تەئریخی عالەم شاهیدی فەزڵ و هونەرتانە دەسا تێکۆشن ئەی قەومی نەجیبیی بێکەس و مەزڵووم بەگورجی بیبڕن ئەو ڕێگە دوورە وا لەبەرتانە بخوێنن، چونکە خوێندن بۆ دیفاعی تیغی دوشمنتان هەموو ئان و زەمانێ عەینی قەڵغان و سوپەرتانە بەخۆڕایی لە دەستی بەرمەدەن ئەم خاکە مەحبووبە کە تۆزی وەک جەواهیرسورمە و کوحلی بەسەرتانە بەسەر خاکا ئەگەر نازیش بکەن حەقتانە کوردینە تەماشای سێبەری ئەو شاخ و کێوەی وا لەسەرتانە بە بێ قەدری بەسەریا ڕامەبوورن حورمەتی بگرن گوڵاڵەسوورەی ئەم سەحرایە خوێناوی جگەرتانە دەمێکە ئەم وڵاتە وا ئەسیری پەنجەیی جەهلە لە سایەی عیلمەوە ئەمڕۆ ئیتر نۆبەی زەفەرتانە زوبانی حاڵی ئەحمەدناسناوی ئەدەبی هەر ئەڵێ وریا بن ئەی میللەت بزانن بەردی ئەم شاخانە ئەڵماس و گوهەرتانە
316	لە سایەی ماچی لێوت مەیلی عەنناب و شەکەر ناکەم	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	لە سایەی ماچی لێوت مەیلی عەنناب و شەکەر ناکەم کە ڕووی تۆ دەرکەوێ قەت ڕوو لە ڕووی شەمس و قەمەر ناکەم ئەگەر بێت و گەدایی کۆیی دڵدارم بە قیسمەت بێ بە دڵ بادی شەهنشاهی و سوپاهـ و کەڕڕوفەڕ ناکەم خوا بیکا ئەگەر ڕۆژێ قەدەم بێنێتە سەر چاوم تەنەززول بۆ جەواهیرسورمە و کوحلولبەسەر ناکەم بە تیغی ئەبرووانی خۆی ئیشارەی کرد کە بۆ قەتڵم لەبەر ئەو موژدە ئەسڵەن مەیلی قەڵغان و سوپەر ناکەم قەلەندەر مەشرەبی و دێوانەیی خۆشە لە دنیادا بە فەقری خۆم ڕەزام ئەسڵەن خەیاڵی زیو و زەڕ ناکەم نزیکیی پیاوی ئەحمەق باعیسی فەوتانی ئینسانە هەتا عومرم ببێ قەت من ڕەفیقیی پیاوی کەر ناکەم کە من مائیل بە خێرم خیلقەتەن ئەحمەدناسناوی ئەدەبی بەخۆڕایی وەکوو ئینسانی جاهیل مەیلی فیتنە و شۆڕ و شەڕ ناکەم
317	لە شێخ و واعیز و سۆفی لەمەولا من کەنار ئەگرم	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	لە شێخ و واعیز و سۆفی لەمەولا من کەنار ئەگرم پیاڵەی مەی بە یادی دیدەیی مەستی نیگار ئەگرم لە شەوقی بەژن و باڵای تۆیە ئەی شۆخی پەری پەیکەر لە باغا جێ لە سایەی عەرعەر و سەرو و چنار ئەگرم خەیاڵی مەمکەکانی گرد و نەرمت دێتە بیری من کە وەختێ پڕبەچنگ لیمۆ و بەی و سێو و هەنار ئەگرم خوڕەی فرمێسک و نەعرە و فوغانی خۆم لەبەر چاوە کە شەو من گوێ لە دەنگی نەعرەیی هەوری بەهار ئەگرم وتم چاکت ئەسیری حەڵقەیی ئەو پەرچەمە کردم وتی شێتی بە تای ئەم زوڵفە من شێری شکار ئەگرم بە قوللاپی موژە و حەڵقەی کەمەندی زوڵفی چینچینم ئەگەر بێ ئارەزووم بێ ڕۆستەم و ئەسفەندیار ئەگرم ئیشارەی کرد برۆی یەعنی کە بۆ قەتڵی دڵی عاشق لە پشتی چاوی یارۆ جێگەیی سەد زولفەقار ئەگرم
318	لە پەنجەی بگرە خوێنی جەرگی من هەر بۆ حەنا چاکە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	لە پەنجەی بگرە خوێنی جەرگی من هەر بۆ حەنا چاکە لەبۆ تەسکینی قەلبی زاری من لوتفێکی وا چاکە فیدات بم تۆ کە ئێستا بوویت بە هەمڕازی ڕەقیبانت ئیتر بۆ ئێمە دایم ناڵە و شۆر و نەوا چاکە وتم قوربانی تۆ بم لادە زوڵفی خۆت لەسەر ڕوخسار وتی بۆ پاسەوانی گەنجی وا هەر ئەژدەها چاکە بە ئوممێدی ئەوەی جانا کە بۆنی زوڵفی تۆی لێ بێ سەر و ماڵم بکەم قوربانی ڕێی بادی سەبا چاکە وتم من ڕۆحی خۆم قوربانی ڕووی تۆ کرد دەسا ڕەحمێ وتی نازانی تۆ پەروانە بۆ دەوری چرا چاکە زەمانە چونکە خۆی ئەسڵەن بەقای بۆ کەس نییە تا سەر تەماشا کەن هەمیشە بۆ کەسانی بێ وەفا چاکە لە وەزعی چەرخی دوونپەروەر مەبە تۆ عاجز ئەی ئەحمەدناسناوی ئەدەبی کە چەن ڕۆژێ لەبۆ ئەشخاسی سپڵە و بێ حەیا چاکە
319	لەو دەما ئێمە کە خوێنمان ئەڕشت	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	لەو دەما ئێمە کە خوێنمان ئەڕشت ڕۆژیش بەهای هێنابووە وجوود لەو جێگا شەڕەی یەکترمان ئەکوشت گوڵان سەوز ئەبوون ئەیانکرد سجوود * هەر چەند لاشەکان وەک پەینی بەسام کەوتبوون لە ژێر لقی گوڵاندا کەچی گوڵانی بێ هۆش و نەفام تەڕ و تازە بوون لەسەر چڵاندا * زەوی ئەوەندە خوێنی خواردبێ بۆ چی وەنەوشە ڕەنگی هەر شین بێ خوێناوی لاوان دەشتی پۆشیبێ هێشتاکوو بەیبوون سپی جەبین بێ * بە خوێنی ئینسان گوڵ ئاو درابێ ئەبوا ڕەنگ و بۆی ئەوان بسێنێ ئێستا کە پۆل پۆل خەیمەیان داوە بۆچ بێ پەڵەی خوێن سەر دەرئەهێنێ * دێراوی گوڵان چۆن ڕووزەرد نابن خوێنەخوێکانیان بەسەردا ئەڕوا بۆ چی ئاو تووشی داخ و دەرد نابن بۆ وڵاتیان عەیبە سەر تا پا * ئەبینن غەیرە ئەچنێ گوڵغونچە کەچی هیچ کامیان گرژ ناکەن ڕوویان غالبیەتی بێ و بکات لەنجە بۆ پێنەکەنین ناکەونە خەزان * یەکێکیان جارێ ناڵێ بە هەنگێ یا بەو «پەپولەی» هەڵیانئەسێنێ ئێستا نەمماوە من بۆن و ڕەنگێ ئیمڕۆ دڵتەنگم بیخە سبحەینێ * لەم دەشتەوشوومەی پڕ خەوف و خەتەر کە لاشەی قەومی ئێمەی تێدایە بۆ شەرمی حزوور شەعشەعەی زەفەر کەم ناکەنەوە تاقە گەڵایە * ماتەمی ئێمە ڕەنگ و بۆی پێدان کەچی قەت ناکەن ئیزهاری کەدەر چونکی بێ حیسسن ئەسنافی گوڵان لە حاڵی کۆندان دایم تازە و تەڕ * لە داخا گەڵای خۆ بپێچنەوە نەفامن چونکی هێشتا نازانن بۆ ناو کەوای سەوز خۆ بکێشنەوە ئەی گوڵان ئێوە بێوەی لاوانن * موقابیلی ئەم دەرد و بەڵایە ئازاد ئەپشکوون گوڵانی وەتەن چەند بێ ویجدانن ئێوە ئەبوایە بۆ مردووەکانمان هەر بکەن شیوەن
320	لەگەڵ دڵ شەرتی من وایە هەتا ڕۆژێ حەیاتم بێ	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	لەگەڵ دڵ شەرتی من وایە هەتا ڕۆژێ حەیاتم بێ بەشی ئەو دەرد و غەم بێت و منیش ماتەم خەڵاتم بێ بە تەختی قەیسەر و کەیخەسرەوی نادەم ئەگەر دولبەر قبووڵم کا بە بەندەی خۆی لە جێی مووچە و بەراتم بێ ئەگەر ماچی دەمی ڕۆژێ خوا بیکا بە قیسمەت بێ بە زەهرم بێ ئەگەر من ئارەزووی نوقڵ و نەباتم بێ وتم ئەی بت لە لام پەشمن هەموو ئایین و دینێ من بە یادت ڕەنگە مەیلی پەیڕەوی عوززا و لاتم بێ
321	مانگی ڕەمەزان هاتەوە بۆ بەختی شەڕی من	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	مانگی ڕەمەزان هاتەوە بۆ بەختی شەڕی من ڕەنگ زەرد و زەعیفە گوڵەکەی سیمبەری من بێ بادە و بێ ساقی و بێ بەرگ و نەوایە مەحزوون و پەرێشانە دڵی دەربەدەری من گەر بێت و دەرم کەی بەخوا ڕۆژێ دووسەد جار هەر خاکی دەری تۆیە نیگار تاجی سەری من فەرمووی بە من ئێستاکە لە غەم زار و زەعیفی جا لایقی بۆ حەڵقەیی دەوری کەمەری من یارم بە نەزاکەت وتی دەردی دڵی زارت دەرمانی نییە غەیری لەبی وەک شەکەری من لەو ڕۆژەوە وا دولبەرەکەم ڕۆییوە خەڵقە بێ نوورە لەبەر گریە و زاری بەسەری من بولبول وەکوو ئەحمەدناسناوی ئەدەبی نییەتی زەمزەمە و شۆر عالەم هەموو بێدارە لە ناڵەی سەحەری من
322	من ئەڕەنجێنێ نیگار و وا ڕەقیب دڵشاد ئەکا	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	من ئەڕەنجێنێ نیگار و وا ڕەقیب دڵشاد ئەکا بێخ و بنچینەی حەیات و عومری من بەرباد ئەکا بێستوون ئێستەش کە وەقتێ لالەیی لێ سەوز ئەبێ باسی خوێنی دیدە و داغی دڵی فەرهاد ئەکا بولبولی دڵ، وا لە دەوری ڕوومەتی گوڵڕەنگی تۆ بێ قەرارە، شەو هەتا ڕۆژ ناڵە و فەریاد ئەکا بێت و گەر ڕوخسار و باڵای ئەو نیگارە دەرکەوێ گوڵ خەجاڵەتبار ئەبێ و پەست و نیگون شمشاد ئەکا قەت نەبوو ڕەحمێ بە حاڵی ئەم دڵەم کا کافرە شاهی من لە خوا نەترسە، زاڵمە و بێداد ئەکا ئەحمەدناسناوی ئەدەبیی بێچارە بۆ دەرد و موسیبەت مایەوە دڵبەری بێ ڕەحمی ئەو، سەیر و سەفای بەغداد ئەکا
323	من سیاڕۆژی دوو زوڵفی هەر وەکوو زونناری تۆم	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	من سیاڕۆژی دوو زوڵفی هەر وەکوو زونناری تۆم قوڕبەسەر دڵ پڕ لە خوێنی لێوی وەک گوڵناری تۆم گەر وجوودم خەستەیە یا زەردە ڕەنگم چاوەکەم من گرفتاری فسوونی چاوەکەی بیماری تۆم گەر بە قەهرۆ تۆ دەرم کەی سەد کەڕەت لەم قاپییە دەست لە تۆ هەڵناگرم هەر عەبد و خزمەتکاری تۆم نایەڵێ لەو گەنجی حوسنی دڵبەرە بەهرەم ببێ دایمەن مەشغووڵی دەفعی زوڵفی وەک ڕەشماری تۆم من بە ئوممێدی ویسالی تۆ لە ڕێگەی دوورەوە هاتووم لوتفت ببێ، قوربان غەریبی شاری تۆم
324	من کە کوردم حەز بە بەرزیی خاکی کوردستان ئەکەم	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	من کە کوردم حەز بە بەرزیی خاکی کوردستان ئەکەم ئارەزووی دەوری تەرەققیی حاکمی بابان ئەکەم ناوەجاخە ئەوکەسەی خزمەت بکا بۆ غەیری خۆی تا بە مردن شەرتە من هەر بەندەیی خۆمان ئەکەم میللەتی من هەر وەکوو شێری ژیانن بۆ نەبەرد ئێستەکە من چۆن ئیتاعەی -----دەقی نائاشکرا ئەکەم گەر لە غەیری میللەتی خۆم بێ و ئومێدی چاکە کەم شێت و بێ عەقڵم لە شەیتان ئیددیعای ئیمان ئەکەم گەر لە موژگان و برۆی دڵبەر تەمای لوتفم ببێ من لە نووکی شێر و خەنجەر ئارەزووی دەرمان ئەکەم لابە توخوا نامەوێ دیجلەناوی تایبەت و فوراتناوی تایبەت و نیلناوی تایبەتی تۆ من بە فرمێسک ئێستەکە تەشکیلی سەد سیروانناوی تایبەت ئەکەم جەژنی قوربان ساڵێ جارێ خەڵکی قوربانی ئەکەن بۆ وەتەن من ڕۆژێ سەد جار ڕۆحی خۆم قوربان ئەکەم شێتی چاوی لەیلی کوردم، بۆیە وا مەجنوون سیفەت خۆم بە دایم ڕووت و قووت و سەرسەری و عوریان ئەکەم سەیری کەن بەم مشتە قەومی کوردەوە مانەندی شێر گاهێ حەملە ڕووبەڕووی ئێرانناوی تایبەت، گەهێ تورکان ئەکەم داخی کوردی فەخرە ئێستە بۆ دڵی من کافییە بۆچ مەگەر شێتم خەیاڵی ڕوتبە و فەرمان ئەکەم کوردم و بۆ کوردی ئەحمەدناسناوی ئەدەبی سەعی ئەکەم تا بەم زووە ئیتتیحادی کوردی خۆمان و سنەناوی تایبەت و بۆکانناوی تایبەت ئەکەم
325	موژدە لەوە زەریفتر و چاتر لە کوێ ئەبێ	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	موژدە لەوە زەریفتر و چاتر لە کوێ ئەبێ یار پێت بڵێ مەرامی دڵت جێ بە جێ ئەبێ ماچی دەمت ئەگەر بە نەسیبی بکا خودا عومرم کە تێپەڕیوە دیسان سەرلەنوێ ئەبێ
326	مەکەن مەنعم کە وەک مەجنوون خەریکی هاتوچۆی کێوم	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	مەکەن مەنعم کە وەک مەجنوون خەریکی هاتوچۆی کێوم پەشێوی لەیلی کوردم تاکوو ڕۆحم دێتە سەر لێوم وەتەن فەرمووی بە خەندەی نازەوە هەر وەک پەری وامە ئەما حەیفێ کە چەند ساڵە ئەسیری پەنجەیی دێوم هەمیسان پێی وتم ئەوسا مەکانی شەخسی عاقڵ بووم فەقەت چی بکەم ئەمە چەند موددەتە بێ ساحیب و خێوم دەخیلتان بم وەکوو عارەب، توخوا مەمگۆڕنەوە هەرگیز بە ڕوپیە و پارە هەر چەند ئێستەکە مشتێ چڵوچێوم بەجارێ ئەمڕۆ جاهیل غاڵبە، عاقڵ بووە مەغڵووب ڕەفیقان سا نیشانم دەن قوڕێ تا بێم و بیپێوم لە داخی دەهری دوون شەرتە بەسەرما گەر بڕووخێ چەرخ گەلێ نامەردم ئەر شانم لەبەر ئەو بارە ببزێوم لە عەرسەی شیعردا، ئەحمەدناسناوی ئەدەبی عەجایب شەهسوارێکە لە مەیدانا بزانە ئەسپی خۆم چۆنی دەئاخێوم
327	مەیلی سەیری بەدر ئەکا دڵ لادە زوڵفی وەک حیجاب	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	مەیلی سەیری بەدر ئەکا دڵ، لادە زوڵفی وەک حیجاب دەرخە بەدری ڕوومەتی خۆت شۆخەکەی عالی جەناب سینە کونکون بووم وەکوو نەی من لەبەر هیجرانی تۆ سەر وەکوو سەمتوورە، دڵ هەر ناڵەیێتی وەک ڕوباب تۆ دەرتخست شەمعی ڕووی خۆت کۆمەڵی عاشق هەموو لازمە هەر وەک پەپوولە ببنە قاورمە و کەباب لوتفی یار هەر بۆ ڕەقیبە من ڕەزام ئەو دڵبەرە جاربەجار حەتتا بە جوێنێ بێت و بمداتۆ جەواب لادە چارشێوت هەتا من دیدە ڕۆشن کەم بە ڕووت بەسیەتی قوربانی تۆ بم بەس بکە ناز و عیتاب ئەحمەدناسناوی ئەدەبیە تەنها غوڵامی موخلیسی تۆ چاوەکەم حەیفە مەیڕەنجێنە مەیدە بێ سەبەب جانی عەزاب
328	نموونەی چاو و ڕووتن مانگ و پەروین	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	نموونەی چاو و ڕووتن مانگ و پەروین نەخۆشە دڵ، لە لێوت بێنە هەنگوین لەسەر دینت ئەگەر تۆ موستەقیمی دە ئەمرم پێ بکە لاچم لەسەر دین پەشێوە بولبولی دڵ بۆ گوڵی ڕووت فیداتم بۆچ ئەکەی زوڵفت بە پەرژین گوڵاڵەی بێستوون ئێستەش بەهاران ئەڵێن پێت ماجەرای فەرهاد و شیرین چ شیرینە خودایا ئەو نیگارەم بە باڵای ئەو بڕاوە ناز و تەمکین نیگار شین پۆشە بۆیە ئاسمانیش هەمیشە ڕەنگی شینە وا دەکا شین لەلای من دەرسی خوێند بولبول کە وا شەو هەتا سبحەینێ ناوەستێ لە ناڵین وەکوو ڕەشماری زامار پێچ ئەخۆم من کە دیم وەستاوە زوڵفت چین لەسەر چین بە ماچی لێوی تۆ ئەیدەم ئەگەر بێ قبووڵی کەی لە من تۆ چین و ماچین خودایا چی ئەبێ زستانی مەیلی لە حەق ئەحمەدناسناوی ئەدەبی بکەی تاوێ بە هاوین
329	نموونەی ڕوویی تۆیە پەڕڕەیی گوڵ	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	نموونەی ڕوویی تۆیە پەڕڕەیی گوڵ فیدات بم ئەی بەنی جەرگ و پەڕەی دڵ توخوا ئەی گوڵ بەسە تۆ ناز و عیشوە چییە ڕەحمێ بکەی جارێ بە بولبول نیگارا چی ئەبێ ماچێ کەرەم کەی بکەی مەقسوودی ئەم بیمارە حاسڵ وەکوو ناڵینی من وایە لە عیشقت فوغان و زەمزەمەی بولبول لەسەر چڵ بە توندی بەس بڕۆ، بێ، ڕۆحەکەی من بە چاوما پێ بنێ با بەس بکا گل مەحاڵە تەرکی ساقی و یار و بادە بەسە واعیز مەکە توخوا قسەی زل
330	نیگارا سا بە لوتفی خۆت شەوێ تۆ بێرە باڵینم	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	نیگارا سا بە لوتفی خۆت شەوێ تۆ بێرە باڵینم لە غەمدا وا لە جیسمم وەختە دەرچێ گیانی شیرینم بە یادی ڕوومەت و خاڵت هەموو شەو تا بە سبحەینێ منم مەشغووڵی تەعدادی گرۆهی ماهـ و پەروینم هەموو عالەم لە بەرچاوم وەکوو دەیجوورە ئەی جانا ئەگەر بێت و خوا نەیکا ئەمن یەک لەحزە نەتبینم زەلیل و دڵحەزین و بێکەس و مەهجوور و داماوم لە هیجری قامەتی سەروت هەمیشە مات و غەمگینم وتم: قوربانی تۆ بم ئەحمەدناسناوی ئەدەبیی بێچارە فەرهادە وتی: عاشق بە ڕەعنایی منیش زیاتر لە شیرینم
331	نییە ڕەحمت لە دەرحەق عاشقی شەیدایی مسکینت	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	نییە ڕەحمت لە دەرحەق عاشقی شەیدایی مسکینت بڵێ پێم تۆ خودا کافر چییە تۆ مەزهەب و دینت بە خاکا پێ بنێ، مەینێ بە دیدەی ئەشکبارمدا مەبادا دڕکی برژانگم بچێتە پێی حەنایینت مەیێڵە ڕۆژی عاشق ڕەش ببێ ئەی یاری بێ مروەت لەسەر سوبحی جەبینت لادە جانا زوڵفی چینچینت هەمیشە لالەزارە دەوری قەبرستانی عوششاقت ئەکەن تەمسیلی لێوی لەعل و کوڵمی ئاڵ و ڕەنگینت کە ناوت دێنمە سەر لێوەکانم ئێستە ئەی جانا دەم و لێوم ئەچەسپێن پێکەوە بۆ لێوی شیرینت بە خەندەی نازەوە فەرمووی ئیتر بۆت فەخرە تۆ مردن کە ئەمڕۆ من بە ناز و لەنجەوە هاتوومە باڵینت لە سایەی ماچی لێوی ئەو شکا بازاڕی تۆ قەنناد بە پوولێ ناکڕێ کەس ئێستە باری شەهد و هەنگوینت
332	نێرگسی شەهلا غوڵامی دیدەیی مەخموورتە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	نێرگسی شەهلا غوڵامی دیدەیی مەخموورتە گوڵ وەکوو بولبول هەمیشە عاشق و مەجبوورتە نۆشی دارووی لێوی تۆیە ئەی تەبیبی حاڵزان باعیسی ژین و حەیاتی عاشقی ڕەنجوورتە ڕۆژ کە وا ڕوو زەردە سەرگەردانە هەر دێت و دەچێ شێت و سەرگەشتەی فیراقی ڕوومەتی پڕ نوورتە بۆ خەرابی و غارەتی مەعموورەیی دڵ چاوەکەم تیپی موژگانت بەدایم لەشکری مەنسوورتە پێی وتم هۆشت ببێ ئەو ڕێگە وا من پیا ئەڕۆم تۆزی ئەو دەرمانی چاوی پڕ لە خوێنی سوورتە گەر حەقیقەتبینی عاشق لابە نەعلەینی حەیات جێی تەجەللای حوسنی ئەو دڵدارە کێوی توورتە تۆ کە شیرینی زەمانی من کە فەرهادی غەریب حەیفە بۆ تۆ خوسرەوی خووبان ڕەقیب شاپوورتە بۆ چی عاشق شێتی تۆ وا مەیلی فیردەوست هەیە بەزمی ئەمشەو جەننەتولئەعلایە دڵبەر حوورتە گەر نیگاهێکت لەگەڵ مندا ببێ عەیبی چییە تۆ سولەیمانی زەمانی عاشقیشت موورتە مەنعی تۆ ناکەم کە بێباکانە خوێنڕێژی ئەکەی موقتەزای ئەحواڵ و تەبعی سەرکەش و مەغروورتە ئەم قەسیدە وەختێ هاتە خزمەتت بیخوێنەوە عەرز و حاڵی بەندەیێکی بێنەوای مەهجوورتە ئەی دڵە بەسیە هەتا کەی تۆ خەریکی هاتوچۆی موشکیلە وەسڵی تەمەننای مەتڵەبێکی دوورتە بەسیەتی تاکەی لە حەق ئەم بەندە بێ لوتفی ئەکەی ئەحمەدناسناوی ئەدەبیی بێچارە تەنها عاشقی مەغدوورتە
333	نەخۆش کەوت نێرگسی بێچارە بۆ ئەو چاوە بیمارە	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	نەخۆش کەوت نێرگسی بێچارە بۆ ئەو چاوە بیمارە قەدی نوشتایەوە عەرعەر کە دی باڵایی ئەو یارە برینی سەر دڵی دیسان بە ناسۆر کەوتەوە ناڵە لە داخی لێوی ئاڵی ئەو نیگارەی بێچووە عەییارە کە تای زوڵفی نواند سونبول خەجاڵەت بوو لەناو باخا فیراری کرد و ڕووی کردە بیابان وێڵ و بێچارە نواندی گەردنی خۆی، گەردنی مینای شکان دیسان موسوڵمانی نەهێشت حەڵقەی سەری ئەو زوڵفە زوننارە کە دی گۆنایی ئاڵت گوڵ لە باخا دوێنێ ئەم وەختە یەخەی خۆی دادڕی سەرتابەپێ وەک شێت و پەتیارە ملی کەچ کرد وەنەوشە، کەوتە بەر پێت وەک قەباحەتبار کە دەرکەوت خاڵی لێوت تێگەیی شێت و خەتابارە لەمەو پێش قافیە بەندەم، ئەمێستا بوو بە عەبدی من کە مەجبوورم بهێنم ناوی ئەو مەحبووبە نازارە لە زوڵفت لازمە دیسان بدووم لێم مەگرە مەحبووبم کە باسێکی درێژ و دوورە گەرچی ئێستە تیکرارە بە بۆنی عەنبەرە، وەک عەقڕەبی جەڕڕارە نێشی ئەو بە پێچ و حەڵقەیا حەقمە بڵێم بەو زوڵفە ڕەشمارە بڵێم بۆنی گوڵاو و عەترە ئەو زوڵفە کە هێشتاکە خەتایێکی عەزیمە گەر بڵێم وەک میشکی تاتارە وتم ماچێ کەرەم فەرموو بە ئەحمەدناسناوی ئەدەبی بەندەیی خۆتە وتی چی بکەم لە دەستی ئەم کوڕە بەگزادە بێ عارە
334	هیجری تۆ چەند سەعبە دڵبەر ماڵەکەم وێرانە بۆت	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	هیجری تۆ چەند سەعبە دڵبەر ماڵەکەم وێرانە بۆت ڕۆژ و شەو غەمباری ڕووتم دیدەکەم گریانە بۆت ئەشکی چاوم بادەیە ناڵەی دڵم عەینی نەیە خاک بەسەر بێکەس لە حەسرەت جەرگەکەم بوریانە بۆت ئەی نیگاری نازەنین لەو ڕۆژەوە دووری لە من سەیلی دیدەم وا بەخوڕ دێ هەروەکوو سیروانە بۆت ئەو بەڵای بۆ قامەتی تۆ دێ لە عوششاقت کەوێ سەدهەزاران عاشقت جانا بەڵاگەردانە بۆت ئەی دڵە بەسیە لە غەم بۆ چی ئەناڵی ڕۆژ و شەو شەهدی لێوی دڵبەرت بۆ دەردی تۆ دەرمانە بۆت
335	هەدەف مەعلووم نییە دڵ وێڵ و سەرگەردانە بۆ یارێ	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	هەدەف مەعلووم نییە دڵ وێڵ و سەرگەردانە بۆ یارێ خوایا سا نەسیبی کەی پەری ڕوویێکی عەییارێ ئەزانی بۆ چی کەچخوڵقم لە عالەم هەر گورێزانم ئەمە بەینێکە وا لێم گووم بووە شۆخێکی غەددارێ بەهاران دایمەن هەر سوجدە بۆ نێرگس ئەبەم وەک شێت کە چونکە پێوەیێتی شێوەیی چاوێکی بیمارێ زوبانی حاڵی بولبول هەر ئەڵێ ئەی گوڵ فیدای تۆ بم ئەگەر مومکین نییە وەسڵت بە دیاری بمدەرێ خارێ ئەگەر یادی سەری زوڵفت لەبیرم دەربچێ جانا لە سەحرای عیشقی تۆدا بمگەزێ یاڕەببی ڕەشمارێ حەیات لام پەشمە، مردن شادیی و کەیفە لەلام ئەمڕۆ خوا بیکا ئەگەر بێت بۆ مەزارم یارەکەم جارێ نەما ئیمان و دینی قیبلەگاهی کەچ بووە ئەحمەدناسناوی ئەدەبی لە تاقی ئەبرووانی دڵبەرێکی شۆخ و نازارێ
336	هەوری بەهاری بەسیە ئیتر ناڵەناڵەکەت	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	هەوری بەهاری بەسیە ئیتر ناڵەناڵەکەت گوڵ عاجزە لە گرمە و ناوچاوە تاڵەکەت پێموت بڕێژە خوێنی دڵی عاشقت بە زار دیسان بکە حەنایی سەری پەنجە ئاڵەکەت حاڵی پەشێوە دڵ بە خەیاڵی دوو زوڵفی تۆ هەروەک وەنەوشە ملکەچە بۆ تاقە خاڵەکەت سەیری ڕەقیب کە وەک سەگە بۆ مانگەشەو بە شەو هەر لوورەلوورییە لە فیراقی جەماڵەکەت کونکون ببێ دڵی ئەحمەدناسناوی ئەدەبی ئەگەر دەمێ فاریغ ببێ لە یادی خاڵ و خەیاڵەکەت
337	وەختی ڕەحمە دڵبەرا میوانی دەوڵەتخانەتم	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	وەختی ڕەحمە دڵبەرا میوانی دەوڵەتخانەتم تۆ ئەگەر لەیلای منیش مەجنوونەکەی دێوانەتم حەیفە سا توخوا بەسە جەور و جەفاکەت تا بە کەی من لە دەوری شەمعی ڕوخسارت وەکوو پەروانەتم باعیسی ژین و حەیاتم یاری دڵڕەنجێنی خۆم دەک بەڵاگەردانی باڵات و زڕەی پاوانەتم گەر لە موڵکی حوسندا، سوڵتانی ئەی یاری عەزیز خۆ منی بێچارە جانا خادمی دەرگانەتم قەیسی عامیر جێگەیی وادیی دووجەیل بوو چاوەکەم خۆ منیش ئێستاکە وێڵی دەشتەکەی شیروانەتم یار بە خەندەی نازەوە ڕووی کردە من فەرمووی بەسە بۆ چی تۆ نازانی ئەحمەدناسناوی ئەدەبی دوژمنی بێگانەتم
338	وەرە بگرە بە یادی چاوی دڵبەر پیاڵەیی سەهبا	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	وەرە بگرە بە یادی چاوی دڵبەر پیاڵەیی سەهبا پەشێو بە هەر وەکوو مەجنوون لە هیجری قامەتی لەیلا کە دەرخا دڵبەرم ئەو گەردنی سافیی بلوورینی لە پەنجەم موو دەزێ، گەر دەس درێژ کەم بۆ ملی مینا غوڵامی و بەندەیی ئەو شۆخە گەر دەستم کەوێت حەیفە تەنەززول کەم کە بچمە مەسلەکی ئەسکەندەرناوی تایبەت و داراناوی تایبەت گریبانی نواند و پێکەنی و فەرمووی تەماشا کە کە ئەمڕۆ موعجیزەی من چاکترە یاخۆ یەدی بەیزا؟
339	وەعدەیی فەرموو کە بێتە کولبەیی ئەحزانی من	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	وەعدەیی فەرموو، کە بێتە کولبەیی ئەحزانی من بەڵکە ڕۆشن کا دوو چاوم یۆسفی کەنعانی من لابە توخوا پڕتەوی شەمع و چرا، لەم مەحفەلە چونکە ئەمشەو هاتە مەجلیس ماهەکەی تابانی من ئەشکی چاوم جارییە دایم لە هیجری قامەتت بەڵکوو بێتە ناز و لەنجە سەروەکەی بوستانی من سەیری چەند شێتە تەبیبم هەر موداوای من ئەکا چونکە نازانێ کە ماچی دولبەرە دەرمانی من پێی وتم بەم تیغی ئەبرۆمە سبەینێ ئەتکوژم تۆ ئەبێ شاد بی کە بوویتە قۆچەکەی قوربانی من سایەیی گێسووی چەلیپات لابدە جانا لە ڕووت بۆچ بە زوڵمەت دائەپۆشی چاوەکەم قورئانی من
340	پەشۆکا دڵ کە دی زوڵفی پەشێوی کەوتە سەر شانی	ئەحمەد موختار جاف (1896-1935)	دیوانی ئەحمەد موختار جاف	پەشۆکا دڵ کە دی زوڵفی پەشێوی کەوتە سەر شانی یەخەی خۆی دادڕی گوڵ هەر کە دی چاکی گریبانی شوکور وا جەژنی قوربانە لەسەر فەرموودەیی دولبەر وەکوو مەڕ بۆ بەڵاگەردانی ئەو ئەمکەن بە قوربانی دڵی سووتاوە وەک من خاڵی لەعلی لێوی ڕەنگینی بەڵێ بەختی ڕەشە وەک من سەری زوڵفی پەرێشانی گەڵاڕێزانی کرد گوڵ هەر کە دەرکەوت ڕوویی ڕەنگینی لەبەر باڵای ئەوا کەوتۆتە سوجدە ڕوویی بوستانی ئەمە چەن وەختە مەست و سەرخۆشم بێ نەشئەیی بادە لە ڕۆژێکۆ کە دیومە دیدەیی مەخمووری فەتتانی ڕەفیق هیچ غەم مەخۆ، خۆش ڕابوێرە، فرسەتە ئێستە بزانە تۆ لە دنیادا لەبۆ چەن ڕۆژێ میوانی لە زیندانا هەتا ڕۆژی قیامەت دائەنیشت عاجز ئەگەر ڕووی تۆی ئەدی بۆ یەک دەقیقە شۆخی کەنعانی دڵ و دینت فڕاندم، ڕۆحی شیرینیش ئەبەی جانا لە بەختی ئەحمەدناسناوی ئەدەبیا چەن ڕۆژە زۆر مایل بە تاڵانی