AigizK/tatar-russian-parallel-corpora · Datasets at Hugging Face

tat stringlengths 0 4.69k	rus stringlengths 1 5.61k
—дип кычкырды Мамед, тиз-тиз генә патрон тартмаларын пулеметка таба этәреп.	— крикнул Мамед, лихорадочно придвигая к пулемету коробки с патронами.
Петро ычкындыру рычагына бөтен көче белән басты, ләкин пулемет атмады.	Петро изо всех сил жал на спусковой рычаг, но пулемет молчал.
Петроның йөрәге тибә башлады, чигәләре сызларга кереште.	Сердце Петра заколотилось так, что стало больно вискам.
Иң җаваплы моментта пулемет эшләмәде.	Пулемет отказал в самый ответственный момент.
Ат инде!	— Стреляй!
—дип кычкырды Брусникин карлыккан тавыш белән.	— хрипло закричал Брусникин.
Петро тотканы селкетте, лентаны үткәрергә тырышты.	Петро пошевелил рукоятку, попытался продернуть ленту, Это не удалось.
Аннары, тешләрен кысып, пулеметның тартмасын карый башлады, йозакны тикшереп чыкты.	Сжав зубы, он принялся копаться в коробке. Откинул замок, осмотрел его.
Бөтенесе төзек иде.	Все было исправно.
Пулемет, берничә пуля җибәрде дә, тагын тынды.	Пулемет, дав несколько выстрелов, снова умолк.
Петро эсселе-суыклы булып китте.	У Петра похолодели щеки.
Ул, винтовкасын алды да, тәртипсез атып торучы Брусникин белән Мамед янына барып басты.	Он схватил винтовку и присоединился к беспорядочно стрелявшим Брусникииу и Мамеду.
Кинәт алда, коры нарат чыбыкларына кабынган кебек көчле ялкынга уралып, бер танк яна башлады һәм шунда ук аннан өч йөз метрдарак бик каты тавыш белән икенчесе шартлады.	Впереди вдруг ярко, как костер из сухого сосняка, запылал один танк, и тотчас же метрах в двухстах за ним с грохотом подорвался другой.
Ләкин автоматчылар һөҗүмне дәвам иттерделәр.	Но автоматчики продолжали наседать.
Петро берничә солдатның, калкулыкларга һәм чокырларга яшеренеп, үзенең пулемет расчетын чолгап ала башлауларын күрде.	Петро заметил, что несколько солдат, прячась в складках местности и воронках, окружали его пулеметный расчет.
Кыска мыеклы, озын буйлы бер сузаны инде якын ук килеп җиткән иде.	Долговязый, с короткими усиками верзила подобрался было совсем близко.
Ара ерак түгел, аның граната ыргытырга мөмкинлеге бар иде, ләкин ул моны эшләмәде, күрәсең, пулеметчыларны инде үзенә плен төшкәннәр дип санаган булса кирәк.	Расстояние позволяло ему швырнуть гранату, но он не делал этого, видимо считая уже пулеметчиков своими пленными.
Петро окоп уентыгына куелган гранаталарны капшап карады.	Петро нащупал гранаты, сложенные в нише окопа.
Шулкадәр якын килгән сузанның күз карашы аны сихерләгәндәй булды.	Его как бы сковал взгляд верзилы, подобравшегося так близко.
Уңдарак, Михаил Курбасов урнашкан җирдән, пулемет элеккечә һаман атып торды.	Правее, где расположился Михаил Курбасов, пулемет стрелял по-прежнему.
Фашистлар, аны читләтеп үтеп, мылтыклардан йомшак кына аткан тавышлар ңшетелгән биеклек алдына тупландылар.	Фашисты, обходя его, накапливались перед высоткой, откуда велся слабый ружейный огонь.
Яхшы сүзләр сөйләндем, мактандым...	Слова хорошие говорил, хвастал...
Ә хәзер, кирәк минутта, сынаттым».	А сейчас зашился».
Кайнар мигә куркыта торган, ләкин шул ук вакытта канатландыра торган уй килде.	Разгоряченный мозг подсказал пугающую и в то же время окрылившую мысль.
Ул батырлык белән үзенең гаебен иптәшләре каршында йолар.	Он искупит свою вину перед товарищами героическим подвигом.
Үзенең окоптан сикереп чыгачагы һәм автоматчыларга каршы штык сугышына ташланачагы Петроның аңына ачык булып килеп керде.	Воображению Петра ясно представилось, как он выскочит из окопа и кинется врукопашную на автоматчиков.
Ул үз винтовкасы штыгының калкулык артына яшеренгән сузанның күкрәгенә барып керүен чын-чыннан булган хәл итеп күз алдына китерде.	Он почти физически ощутил, как штык его винтовки вонзается в грудь притаившегося за бугорком верзилы.
Петро тешләрен шыкырдатты, кулы белән брустверга тотынды һәм сикереп чыкмакчы булды.	Петро скрипнул зубами и схватился рукой за бруствер, намереваясь выпрыгнуть.
Ләкин шул минутта дошман солдатлары күтәрелеп, тәртипсез чигенә башладылар.	Но в ту же минуту вражеские солдаты поднялись и начали беспорядочно отступать.
— Безнекеләр!	— Наши!
Танклар!	Танки!
Петро борылып карады.	Петро обернулся.
XI Көчле омтылыш белән якынлашып килүче, дәһшәтле машина тавышлары Петроның йөрәген тантаналы, ярсулы үч алу хисе белән тутырды.	XI Грозный, стремительно приближающийся гул машин наполнил все существо Петра торжествующим, мстительно-злорадным чувством.
Ул мылтыгын алды да бер селтәнү белән брустверга сикереп менде.	Он схватил винтовку и одним махом выскочил из окопа.
Сузан солдат үз танкларына таба йөгерә иде.	Долговязый солдат бежал к своим танкам. Он на мгновение задержался, швырнул гранату.
Граната еракта бер читтә ярылгач, Петро атып җибәрде.	Когда граната разорвалась далеко в стороне, Петро выстрелил.
Солдат абынды.	Солдат споткнулся.
Петро алга йөгерде.	Петро побежал вперед.
Шартлап торган миналар һәм снарядлар арасыннан бер үзе генә йөгереп баруын ул тик хәзер генә уйлады.	Только сейчас он подумал о том, что бежит среди рвущихся мин и снарядов.
Ләкин ул үзен үтермәячәкләренә бик ышанган иде һәм шунлыктан малайларча дәртләнеп, нәрсәдер кычкырып, иелмичә, йөгереп баруын дәвам иттерде.	Но он был почему-то твердо уверен, что его не убьют, и бежал не пригибаясь, с мальчишеским азартом что-то выкрикивая.
Шартлау дулкыны аны җиргә ыргытып бәрде.	Его швырнула на землю воздушная волна взрыва.
Мина унбиш- адымнарда гына төште.	Мина разорвалась шагах в пятнадцати.
Петро үзенең иягенә кызган тимер чыбык тигәндәй сизде.	Петро почувствовал, что по его подбородку словно хлестнуло раскаленным прутом.
Ул винтовкасын төшереп җибәрде һәм кулы белән битен тотты.	Ом выронил винтовку и схватился рукой за лицо.
Бармаклары канга буялды.	На пальцах осталась кровь.
Ярасыннан кулын алмыйча, ул якындагы окопка барып җитте.	Не отнимая руки от раны, он добрался до ближайшей стрелковой ячейки.
Окоп төбендә үтерелгән кызылармеец ята иде.	На дне ее лежал убитый красноармеец.
Петро чүгәләде һәм кесәсендәге индивидуаль пакетны капшады.	Петро присел на корточки и нащупал у себя в кармане индивидуальный пакет.
Алда танк сугышы көчәеп китте, һаман көчәя барып, «ура» тавышлары яңгырады, бер-бер артлы күп төрле «а-а-а» авазлары ишетелде, һәм пехота контратакага күчте.	Впереди разгорался танковый бой.
Петро окопта калырга теләмәде.	Сидеть в окопе Петро не мог.
Ул ертып алынган бинтны тиз генә кесәсенә тыкты һәм, винтовкасындагы патроннарны тикшергәннән соң, окоптан чыкмакчы булды.	Он поспешно сунул в карман надорванный бинт и, дозарядив винтовку, стал выбираться наружу.
Югарыдан балчык кантарлары коелды һәм Мамед- нын башы күренде.	Сверху посыпались комья земли, показалась голова Мамеда.
Петя, син исән? — дип кычкырды ул һәм Петро янына тәгәрәп төште.	— Петя, живой? — крикнул он и скатился к Петру.
— Кара, яңагың шешә.	— Смотри, щека пухнет.
Соңыннан, — диде Петр, кулын селтәп.	— Потом, — отмахнулся Петро.
— Бәйлә!	— Перевяжи!
Мин синең егылганыңны күрдем, — диде Мамед.	— Я видел, ты упал, — говорил Мамед, неумело накладывая повязку.
Бетте...	— Думал, конец...
Фашистларны кудык бит, ә?	Прогнали фашистов, а?
Ул әле яна гына жинүгә ирешкән һәммә кешеләр шикелле үк әсәрләнгән һәм шатланган иде.	Он был возбужден и радостен, как все люди, которые только что одержали победу.
Сугыш тавышы көнбатышка таба тәгәрәде.	Грохот боя откатывался к западу.
Кырда танклар янып бетеп килә иде.	На поле догорали танки. Бойцы несли раненых, старшина провел двух пленных танкистов.
Петро, Тахтасимов белән бергә, пулемет янына килде.	Петро с Тахтасимовым вернулись к пулемету.
Аны ашыкмый гына сүттеләр һәм шул вакыт пулеметның атмавы артык куе майлаудан һәм йозагына тузан утырудан булганлыгы беленде.	Не торопись разобрали его, и тогда выяснилось, что причиной задержки была слишком густая смазка.
Әйдә, чистартыйк, Митрофан, — диде Мамед.	— Давай, Митрофан, почистим, — сказал Мамед.
— Петя ял итсен.	— Петя пускай отдыхать будет.
Үзем чистартам, — диде.	— Сам сделаю.
Хәзер инде ул, иптәшләре аңа ышанмыйлар, аны гаеплиләр һәм аның белән элекке шикелле үк сөйләшсәләр дә, тик яралы булганга күрә генә сөйләшәләр, дип нык ышанды.	Он был твердо убежден, что теперь товарищи уже не доверяют его знаниям, осуждают его и если разговаривают с ним, как прежде, то потому только, что он ранен.
Алар белән күзгә-күз очрашудан куркып, ул пулеметны бик җентекләп чистартты, майлады, сынау өчен берничә тапкыр атып карады.	Избегая встречаться с ними глазами, он привел пулемет в порядок, дал для проверки очередь.
Пулемет бик яхшы эшләде.	Пулемет работал безотказно.
Атасызмы? — дип сорады окоп өстеннән Ягодников, мыскыллаган тавыш белән.	— Стреляете? — произнес над окопом насмешливый голос Людникова.
— Ә ни өчен сугышта атмадыгыз?	— Почему же в бою не стреляли?
Наводчик Рубанюк яраланды, иптәш лейтенант, — диде ашыгып Тахтасимов.	Наводчик Рубанюк ранен, товарищ лейтенант, — поспешно доложил Тахтасимов.
— Ул фашистларга каршы кул белән сугышты.	— Он врукопашную с фашистами дрался.
Петро зур көч куеп урыныннан торды һәм уставча гәүдәсен турайтты.	Петро с усилием поднялся и вытянулся по-уставному.
Аның бинт астындагы ярасы бик сызлый, башы әйләнә иде, ләкин ул үзенең хәле начарлыкны бөтенләй сиздермәде дә.	Рану его под бинтом нестерпимо жгло, кружилась голова, но он и виду не подал, что ему плохо.
Кызылармеец Рубанюк үзенең саксызлыгы аркасында яраланды, — диде ул, сүзләрне ачык итеп әйтеп.	— Красноармеец Рубанюк ранен по собственной неосторожности, — раздельно доложил он.
— Пулеметның атмавы дошман атакасы алдыннан навод- чикның тикшереп карамавы аркасында булды.	— Пулемет молчал потому, что не был проверен наводчиком перед атакой противника.
Ягодников аның күзләренә озак һәм җентекләп карап торды.	Людников долго и пытливо смотрел ему в глаза.
Ул беренче сугышта каушап калган бу тәҗрибәсез кешеләргә каты җәза бирә алмады.	Он не мог взыскивать строго с этих неопытных, растерявшихся в первом бою людей.
Ләкин атака кабатлану белән үк уңышсызлыктан рухы төшкән һәм шуның өстенә яраланган наводчикның начар солдат булып чыгачагы күренеп тора иде.	Но вот-вот повторится атака, и, удрученный своей неудачей, к тому же раненый, наводчик будет плохим солдатом.
Пулеметны ярдәмчеңә тапшырырга, — диде ул коры гына.	— Пулемет передать помощнику, — сухо приказал он.
Петроның иреннәре калтыранды.	У Петра затряслись губы.
Ул нәкъ менә эшнең шушылай булып чыгачагыннан курыккан да иде.	Больше всего он опасался, чтобы дело не приняло такой оборот.
Монда калырга рөхсәт итсәгез иде, иптәш рота командиры, — диде ул акрын гына.	— Разрешите остаться, товарищ командир роты, — негромко произнес он.
—- Ничек «калырга»? — дип кычкырды Ягодников.	— Как это «остаться»? — раскричался Людников.
Нәрсә, безнең монда...	Что у нас тут...
Марш, медпунктка!	Марш на медпункт!
Ул күзләрен лейтенантка күтәрде һәм лейтенант аның бернинди тыюларга карамастан, барыбер әйләнеп кайтачагын анлады.	Он поднял глаза на лейтенанта, и тот понял: Рубанюк все равно вернется, несмотря ни на какие запреты.
Ягодников үзе дә, Финляндия фронтында үзен госпитальдән гән иде.	Сам Людников на финском фронте поступил точно так же, когда его не выпускали из госпиталя.
Үзегез генә барып җитәрсезме?	— Дойдете самостоятельно?
йомшый төшеп.	— смягчаясь, спросил он.
—• Җитәрмен.	— Дойду.
Ярар, үзегез карагыз, анда нәрсә гыз авыр булмаса, кайтырсыз.	— Ну, смотрите, как там разрешат.
Үзенең болай юл куюына оялгандай, ул кинәт яңадан Петрога ташланды.	Словно стыдясь своей уступчивости, он вдруг снова обрушился на Петра.
Сез нәрсә, ярдәмчеләрегезгә кино күрсәтергә уйладыгызмы?	— Вы что это, кино решили показывать своим помощникам?
— дип бәйләнгән тавыш белән сорады ул.	— сварливо спросил он.
Нинди кино?	— Какое кино?
Танклар килә, команда бирелмәгән, ә сез...	Танки идут, команда не подана, а вы...
Геройлык күрсәтүнең һич кирәге юк.	Геройство нечего показывать.

—дип кычкырды Мамед, тиз-тиз генә патрон тартмаларын пулеметка таба этәреп.

— крикнул Мамед, лихорадочно придвигая к пулемету коробки с патронами.

Петро ычкындыру рычагына бөтен көче белән басты, ләкин пулемет атмады.

Петро изо всех сил жал на спусковой рычаг, но пулемет молчал.

Петроның йөрәге тибә башлады, чигәләре сызларга кереште.

Сердце Петра заколотилось так, что стало больно вискам.

Иң җаваплы моментта пулемет эшләмәде.

Пулемет отказал в самый ответственный момент.

Ат инде!

— Стреляй!

—дип кычкырды Брусникин карлыккан тавыш белән.

— хрипло закричал Брусникин.

Петро тотканы селкетте, лентаны үткәрергә тырышты.

Петро пошевелил рукоятку, попытался продернуть ленту, Это не удалось.

Аннары, тешләрен кысып, пулеметның тартмасын карый башлады, йозакны тикшереп чыкты.

Сжав зубы, он принялся копаться в коробке. Откинул замок, осмотрел его.

Бөтенесе төзек иде.

Все было исправно.

Пулемет, берничә пуля җибәрде дә, тагын тынды.

Пулемет, дав несколько выстрелов, снова умолк.

Петро эсселе-суыклы булып китте.

У Петра похолодели щеки.

Ул, винтовкасын алды да, тәртипсез атып торучы Брусникин белән Мамед янына барып басты.

Он схватил винтовку и присоединился к беспорядочно стрелявшим Брусникииу и Мамеду.

Кинәт алда, коры нарат чыбыкларына кабынган кебек көчле ялкынга уралып, бер танк яна башлады һәм шунда ук аннан өч йөз метрдарак бик каты тавыш белән икенчесе шартлады.

Впереди вдруг ярко, как костер из сухого сосняка, запылал один танк, и тотчас же метрах в двухстах за ним с грохотом подорвался другой.

Ләкин автоматчылар һөҗүмне дәвам иттерделәр.

Но автоматчики продолжали наседать.

Петро берничә солдатның, калкулыкларга һәм чокырларга яшеренеп, үзенең пулемет расчетын чолгап ала башлауларын күрде.

Петро заметил, что несколько солдат, прячась в складках местности и воронках, окружали его пулеметный расчет.

Кыска мыеклы, озын буйлы бер сузаны инде якын ук килеп җиткән иде.

Долговязый, с короткими усиками верзила подобрался было совсем близко.

Ара ерак түгел, аның граната ыргытырга мөмкинлеге бар иде, ләкин ул моны эшләмәде, күрәсең, пулеметчыларны инде үзенә плен төшкәннәр дип санаган булса кирәк.

Расстояние позволяло ему швырнуть гранату, но он не делал этого, видимо считая уже пулеметчиков своими пленными.

Петро окоп уентыгына куелган гранаталарны капшап карады.

Петро нащупал гранаты, сложенные в нише окопа.

Шулкадәр якын килгән сузанның күз карашы аны сихерләгәндәй булды.

Его как бы сковал взгляд верзилы, подобравшегося так близко.

Уңдарак, Михаил Курбасов урнашкан җирдән, пулемет элеккечә һаман атып торды.

Правее, где расположился Михаил Курбасов, пулемет стрелял по-прежнему.

Фашистлар, аны читләтеп үтеп, мылтыклардан йомшак кына аткан тавышлар ңшетелгән биеклек алдына тупландылар.

Фашисты, обходя его, накапливались перед высоткой, откуда велся слабый ружейный огонь.

Яхшы сүзләр сөйләндем, мактандым...

Слова хорошие говорил, хвастал...

Ә хәзер, кирәк минутта, сынаттым».

А сейчас зашился».

Кайнар мигә куркыта торган, ләкин шул ук вакытта канатландыра торган уй килде.

Разгоряченный мозг подсказал пугающую и в то же время окрылившую мысль.

Ул батырлык белән үзенең гаебен иптәшләре каршында йолар.

Он искупит свою вину перед товарищами героическим подвигом.

Үзенең окоптан сикереп чыгачагы һәм автоматчыларга каршы штык сугышына ташланачагы Петроның аңына ачык булып килеп керде.

Воображению Петра ясно представилось, как он выскочит из окопа и кинется врукопашную на автоматчиков.

Ул үз винтовкасы штыгының калкулык артына яшеренгән сузанның күкрәгенә барып керүен чын-чыннан булган хәл итеп күз алдына китерде.

Он почти физически ощутил, как штык его винтовки вонзается в грудь притаившегося за бугорком верзилы.

Петро тешләрен шыкырдатты, кулы белән брустверга тотынды һәм сикереп чыкмакчы булды.

Петро скрипнул зубами и схватился рукой за бруствер, намереваясь выпрыгнуть.

Ләкин шул минутта дошман солдатлары күтәрелеп, тәртипсез чигенә башладылар.

Но в ту же минуту вражеские солдаты поднялись и начали беспорядочно отступать.

— Безнекеләр!

— Наши!

Танклар!

Танки!

Петро борылып карады.

Петро обернулся.

XI Көчле омтылыш белән якынлашып килүче, дәһшәтле машина тавышлары Петроның йөрәген тантаналы, ярсулы үч алу хисе белән тутырды.

XI Грозный, стремительно приближающийся гул машин наполнил все существо Петра торжествующим, мстительно-злорадным чувством.

Ул мылтыгын алды да бер селтәнү белән брустверга сикереп менде.

Он схватил винтовку и одним махом выскочил из окопа.

Сузан солдат үз танкларына таба йөгерә иде.

Долговязый солдат бежал к своим танкам. Он на мгновение задержался, швырнул гранату.

Граната еракта бер читтә ярылгач, Петро атып җибәрде.

Когда граната разорвалась далеко в стороне, Петро выстрелил.

Солдат абынды.

Солдат споткнулся.

Петро алга йөгерде.

Петро побежал вперед.

Шартлап торган миналар һәм снарядлар арасыннан бер үзе генә йөгереп баруын ул тик хәзер генә уйлады.

Только сейчас он подумал о том, что бежит среди рвущихся мин и снарядов.

Ләкин ул үзен үтермәячәкләренә бик ышанган иде һәм шунлыктан малайларча дәртләнеп, нәрсәдер кычкырып, иелмичә, йөгереп баруын дәвам иттерде.

Но он был почему-то твердо уверен, что его не убьют, и бежал не пригибаясь, с мальчишеским азартом что-то выкрикивая.

Шартлау дулкыны аны җиргә ыргытып бәрде.

Его швырнула на землю воздушная волна взрыва.

Мина унбиш- адымнарда гына төште.

Мина разорвалась шагах в пятнадцати.

Петро үзенең иягенә кызган тимер чыбык тигәндәй сизде.

Петро почувствовал, что по его подбородку словно хлестнуло раскаленным прутом.

Ул винтовкасын төшереп җибәрде һәм кулы белән битен тотты.

Ом выронил винтовку и схватился рукой за лицо.

Бармаклары канга буялды.

На пальцах осталась кровь.

Ярасыннан кулын алмыйча, ул якындагы окопка барып җитте.

Не отнимая руки от раны, он добрался до ближайшей стрелковой ячейки.

Окоп төбендә үтерелгән кызылармеец ята иде.

На дне ее лежал убитый красноармеец.

Петро чүгәләде һәм кесәсендәге индивидуаль пакетны капшады.

Петро присел на корточки и нащупал у себя в кармане индивидуальный пакет.

Алда танк сугышы көчәеп китте, һаман көчәя барып, «ура» тавышлары яңгырады, бер-бер артлы күп төрле «а-а-а» авазлары ишетелде, һәм пехота контратакага күчте.

Впереди разгорался танковый бой.

Петро окопта калырга теләмәде.

Сидеть в окопе Петро не мог.

Ул ертып алынган бинтны тиз генә кесәсенә тыкты һәм, винтовкасындагы патроннарны тикшергәннән соң, окоптан чыкмакчы булды.

Он поспешно сунул в карман надорванный бинт и, дозарядив винтовку, стал выбираться наружу.

Югарыдан балчык кантарлары коелды һәм Мамед- нын башы күренде.

Сверху посыпались комья земли, показалась голова Мамеда.

Петя, син исән? — дип кычкырды ул һәм Петро янына тәгәрәп төште.

— Петя, живой? — крикнул он и скатился к Петру.

— Кара, яңагың шешә.

— Смотри, щека пухнет.

Соңыннан, — диде Петр, кулын селтәп.

— Потом, — отмахнулся Петро.

— Бәйлә!

— Перевяжи!

Мин синең егылганыңны күрдем, — диде Мамед.

— Я видел, ты упал, — говорил Мамед, неумело накладывая повязку.

Бетте...

— Думал, конец...

Фашистларны кудык бит, ә?

Прогнали фашистов, а?

Ул әле яна гына жинүгә ирешкән һәммә кешеләр шикелле үк әсәрләнгән һәм шатланган иде.

Он был возбужден и радостен, как все люди, которые только что одержали победу.

Сугыш тавышы көнбатышка таба тәгәрәде.

Грохот боя откатывался к западу.

Кырда танклар янып бетеп килә иде.

На поле догорали танки. Бойцы несли раненых, старшина провел двух пленных танкистов.

Петро, Тахтасимов белән бергә, пулемет янына килде.

Петро с Тахтасимовым вернулись к пулемету.

Аны ашыкмый гына сүттеләр һәм шул вакыт пулеметның атмавы артык куе майлаудан һәм йозагына тузан утырудан булганлыгы беленде.

Не торопись разобрали его, и тогда выяснилось, что причиной задержки была слишком густая смазка.

Әйдә, чистартыйк, Митрофан, — диде Мамед.

— Давай, Митрофан, почистим, — сказал Мамед.

— Петя ял итсен.

— Петя пускай отдыхать будет.

Үзем чистартам, — диде.

— Сам сделаю.

Хәзер инде ул, иптәшләре аңа ышанмыйлар, аны гаеплиләр һәм аның белән элекке шикелле үк сөйләшсәләр дә, тик яралы булганга күрә генә сөйләшәләр, дип нык ышанды.

Он был твердо убежден, что теперь товарищи уже не доверяют его знаниям, осуждают его и если разговаривают с ним, как прежде, то потому только, что он ранен.

Алар белән күзгә-күз очрашудан куркып, ул пулеметны бик җентекләп чистартты, майлады, сынау өчен берничә тапкыр атып карады.

Избегая встречаться с ними глазами, он привел пулемет в порядок, дал для проверки очередь.

Пулемет бик яхшы эшләде.

Пулемет работал безотказно.

Атасызмы? — дип сорады окоп өстеннән Ягодников, мыскыллаган тавыш белән.

— Стреляете? — произнес над окопом насмешливый голос Людникова.

— Ә ни өчен сугышта атмадыгыз?

— Почему же в бою не стреляли?

Наводчик Рубанюк яраланды, иптәш лейтенант, — диде ашыгып Тахтасимов.

Наводчик Рубанюк ранен, товарищ лейтенант, — поспешно доложил Тахтасимов.

— Ул фашистларга каршы кул белән сугышты.

— Он врукопашную с фашистами дрался.

Петро зур көч куеп урыныннан торды һәм уставча гәүдәсен турайтты.

Петро с усилием поднялся и вытянулся по-уставному.

Аның бинт астындагы ярасы бик сызлый, башы әйләнә иде, ләкин ул үзенең хәле начарлыкны бөтенләй сиздермәде дә.

Рану его под бинтом нестерпимо жгло, кружилась голова, но он и виду не подал, что ему плохо.

Кызылармеец Рубанюк үзенең саксызлыгы аркасында яраланды, — диде ул, сүзләрне ачык итеп әйтеп.

— Красноармеец Рубанюк ранен по собственной неосторожности, — раздельно доложил он.

— Пулеметның атмавы дошман атакасы алдыннан навод- чикның тикшереп карамавы аркасында булды.

— Пулемет молчал потому, что не был проверен наводчиком перед атакой противника.

Ягодников аның күзләренә озак һәм җентекләп карап торды.

Людников долго и пытливо смотрел ему в глаза.

Ул беренче сугышта каушап калган бу тәҗрибәсез кешеләргә каты җәза бирә алмады.

Он не мог взыскивать строго с этих неопытных, растерявшихся в первом бою людей.

Ләкин атака кабатлану белән үк уңышсызлыктан рухы төшкән һәм шуның өстенә яраланган наводчикның начар солдат булып чыгачагы күренеп тора иде.

Но вот-вот повторится атака, и, удрученный своей неудачей, к тому же раненый, наводчик будет плохим солдатом.

Пулеметны ярдәмчеңә тапшырырга, — диде ул коры гына.

— Пулемет передать помощнику, — сухо приказал он.

Петроның иреннәре калтыранды.

У Петра затряслись губы.

Ул нәкъ менә эшнең шушылай булып чыгачагыннан курыккан да иде.

Больше всего он опасался, чтобы дело не приняло такой оборот.

Монда калырга рөхсәт итсәгез иде, иптәш рота командиры, — диде ул акрын гына.

— Разрешите остаться, товарищ командир роты, — негромко произнес он.

—- Ничек «калырга»? — дип кычкырды Ягодников.

— Как это «остаться»? — раскричался Людников.

Нәрсә, безнең монда...

Что у нас тут...

Марш, медпунктка!

Марш на медпункт!

Ул күзләрен лейтенантка күтәрде һәм лейтенант аның бернинди тыюларга карамастан, барыбер әйләнеп кайтачагын анлады.

Он поднял глаза на лейтенанта, и тот понял: Рубанюк все равно вернется, несмотря ни на какие запреты.

Ягодников үзе дә, Финляндия фронтында үзен госпитальдән гән иде.

Сам Людников на финском фронте поступил точно так же, когда его не выпускали из госпиталя.

Үзегез генә барып җитәрсезме?

— Дойдете самостоятельно?

йомшый төшеп.

— смягчаясь, спросил он.

—• Җитәрмен.

— Дойду.

Ярар, үзегез карагыз, анда нәрсә гыз авыр булмаса, кайтырсыз.

— Ну, смотрите, как там разрешат.

Үзенең болай юл куюына оялгандай, ул кинәт яңадан Петрога ташланды.

Словно стыдясь своей уступчивости, он вдруг снова обрушился на Петра.

Сез нәрсә, ярдәмчеләрегезгә кино күрсәтергә уйладыгызмы?

— Вы что это, кино решили показывать своим помощникам?

— дип бәйләнгән тавыш белән сорады ул.

— сварливо спросил он.

Нинди кино?

— Какое кино?

Танклар килә, команда бирелмәгән, ә сез...

Танки идут, команда не подана, а вы...

Геройлык күрсәтүнең һич кирәге юк.

Геройство нечего показывать.