| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 13,0208,001,พวกหนึ่ง. บทว่า <B>ปกฺขิโน</B> คือ นกพวกใดพวกหนึ่ง มีกระดูกเป็นปีกก็ดี | |
| 13,0208,002,มีหนังเป็นปีกก็ดี มีขนเป็นปีกก็ดี. บทว่า <B>สิรึสปา</B> คือสัตว์พวกใดพวกหนึ่ง | |
| 13,0208,003,เลื้อยคลานไปบนแผ่นดิน. บทว่า <B>เตสํ เตสํ</B> คือ บรรดาเทวดาและคนธรรพ์ | |
| 13,0208,004,เป็นต้นเหล่านั้นๆ. บทว่า <B>ตถตฺตาย</B> คือ เพื่อความเป็นเทวดาและคนธรรพ์ | |
| 13,0208,005,เป็นต้น. บทว่า <B>ชาตินิโรธา</B> ความว่า เพราะปราศจากชาติ เพราะไม่มีชาติ. | |
| 13,0208,006,แม้บททั้งหมดมีอาทิว่า เหตุดังนี้เป็นไวพจน์ของเหตุนั้นแล จริงอยู่ | |
| 13,0208,007,เพราะเหตุ ย่อมปรารถนา ย่อมเป็นไป เพื่อต้องการผลของตน ฉะนั้น ท่านจึง | |
| 13,0208,008,กล่าวว่า เหตุดังนี้ เพราะมอบผลนั้นให้ดุจมอบให้ด้วยคำว่า ท่านทั้งหลายจงรับ | |
| 13,0208,009,ผลนี้นั้นเถิด ดังนี้ ฉะนั้น ท่านจึงกล่าวนิทาน เพราะผลย่อมตั้งขึ้น คือ ย่อม | |
| 13,0208,010,เกิดขึ้นจากเหตุนั้นและอาศัยเหตุนั้น ย่อมถึง คือ ย่อมเป็นไป ฉะนั้น ท่านจึง | |
| 13,0208,011,กล่าวว่า สมุทัย และ ปัจจัย ดังนี้ ในบททั้งหมดมีนัยนี้ อีกอย่างหนึ่ง บทว่า | |
| 13,0208,012,<B>ยทิทํ</B> ในบทนี้ว่า <B>ยทิทํ ชาติ</B> ดังนี้เป็นนิบาต พึงทราบความแห่งนิบาตนั้น | |
| 13,0208,013,โดยอนุรูปแก่ลิงค์ในบททั้งหมด ก็ในที่นี้มีอธิบายบทนี้อย่างที่ว่า <B>ยา เอสา</B> | |
| 13,0208,014,ดังนี้ จริงอยู่ ความเกิดแห่งชราและมรณะ ย่อมเป็นปัจจัยแห่งที่สุดของอุปนิสัย | |
| 13,0208,015,ท่านกระทำการกำหนดโอกาสในบทแห่งภพด้วยบทนี้ว่า <B>กิมฺหิจิ</B> (ในภพ | |
| 13,0208,016,ไหน ๆ) ในบทนั้นพึงทราบว่า กามภพ ในภายใน กระทำที่สุดอเวจีใน | |
| 13,0208,017,เบื้องต่ำ กระทำเทวโลกชั้นปรนิมมิตวสวัตตีในเบื้องบน ในอุปปัตติภพก็มีนัยนี้ | |
| 13,0208,018,แต่ในบทนี้ควรเป็นกรรมภพ เพราะกรรมภพนั้นเป็นปัจจัยแห่งที่สุดของ | |
| 13,0208,019,อุปนิสัยของชาติ แม้ในบทแห่งอุปาทานเป็นต้น พึงทราบว่าท่านกระทำการ | |
| 13,0208,020,กำหนดโอกาสด้วยบทนี้ว่า <B>กิมฺหิจิ</B> ดังนี้ | |
| 13,0208,021,ในบทว่า <B>เพราะอุปาทานเป็นปัจจัย จึงมีภพนี้</B> ความว่า กามุปาทาน | |
| 13,0208,022,เป็นปัจจัยแห่งกรรมภพ ๓ และอุปปัตติภพ ๓ แม้บทที่เหลือก็อย่างนั้น พึง | |
| 13,0208,023,ทราบภพ ๒๔ มีอุปาทานเป็นปัจจัย กรรมภพ ๑๒ ย่อมได้ในบทนี้โดยตรง | |