| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 13,0137,001,บทว่า <B>สมุทโย สมุทโยติ โข</B> ความว่า เกิดขึ้นเกิดขึ้นดังนี้แล. บทว่า | |
| 13,0137,002,<B>อนนุสฺสุเตสุ</B> ความว่า ไม่ได้สดับมาแล้วคือไม่เคยฟังมาแล้ว. ในบททั้งหลาย | |
| 13,0137,003,ว่า จักษุเกิดขึ้นแล้ว เป็นต้น ความว่า ก็ปัญญาเห็นความเกิดนี้ท่านกล่าวว่า | |
| 13,0137,004,เป็นจักษุ ด้วยอรรถว่าเห็น เป็นญาณด้วยอรรถว่าทำให้รู้ เป็นปัญญาด้วยอรรถ | |
| 13,0137,005,ว่ารู้ทั่ว เป็นวิชชาด้วยอรรถว่ารู้แจ้ง แทงตลอดเกิดขึ้นแล้ว เป็นอาโลกะ ด้วย | |
| 13,0137,006,อรรถว่าเป็นแสงสว่างดังนี้. เหมือนอย่างท่านกล่าวแล้วว่า จักษุเกิดขึ้นแล้ว | |
| 13,0137,007,โดยอรรถว่าเห็นญาณเกิดขึ้นแล้วโดยอรรถว่ารู้แล้ว ปัญญาเกิดขึ้นแล้วโดยอรรถ | |
| 13,0137,008,ว่ารู้ทั่ว วิชชาเกิดขึ้นแล้วโดยอรรถว่า แทงตลอด อาโลกะเกิดขึ้นแล้วโดยอรรถ | |
| 13,0137,009,ว่าแสงสว่าง จักษุเป็นเหตุ อรรถว่าเห็นเป็นผล ญาณเป็นเหตุ อรรถว่า รู้แล้ว | |
| 13,0137,010,เป็นผล ปัญญาเป็นเหตุ อรรถว่ารู้ชัดเป็นผล วิชชาเป็นเหตุ อรรถว่าแทง | |
| 13,0137,011,ตลอดเป็นผล อาโลกะเป็นเหตุ อรรถว่าแสงสว่างเป็นผลดังนี้. ท่านกล่าวด้วย | |
| 13,0137,012,บทเพียงเท่านี้หรือ. ท่านกล่าวเพียงให้กำหนดรู้ปัจจัยว่า เมื่อสิ่งนี้มีอยู่ สิ่งนี้ย่อม | |
| 13,0137,013,มีดังนี้. อีกอย่างหนึ่ง. ท่านกล่าวถึง ตรุณวิปัสสนา อันเป็นแนวทางปฏิบัติ. | |
| 13,0137,014,บทว่า <B>อธิคโต โข มยายํ</B> ความว่า มรรคนี้อันเราบรรลุแล้ว. บท | |
| 13,0137,015,ว่า <B>มคฺโค</B> คือ วิปัสสนามรรค. บทว่า <B>โพธาย</B> ความว่า เพื่อรู้อริยสัจ ๔ หรือ | |
| 13,0137,016,เพื่อรู้นิพพาน. อีกอย่างหนึ่ง ชื่อ โพธิเพราะรู้. นี้เป็นชื่อของอริยมรรค. | |
| 13,0137,017,เป็นอันท่านกล่าวว่าเพื่อประโยชน์แก่อริยมรรคนั้นบ้าง. เพราะอริยมรรคมี | |
| 13,0137,018,วิปัสสามรรคเป็นมูล. บัดนี้เมื่อจะขยายความมรรคนั้นจึงกล่าวคำเป็นอาทิว่า | |
| 13,0137,019,<B>ยทิทํ นามรูปนิโรธา</B> ดังนี้. อนึ่งในบทนี้ท่านกล่าวถึงนิพพานเท่านั้นด้วยบท | |
| 13,0137,020,ปฐมาวิภัตติ์ว่า <B>วิญฺาณนิโรโธ</B> เป็นต้น ด้วยประการฉะนี้ พระมหาบุรุษ | |
| 13,0137,021,ได้ทรงเห็นการดับคือความไม่เกิดขึ้นแห่งวัฏฏทุกข์ทั้งมวล. | |
| 13,0137,022,บทว่า <B>นิโรโธ นิโรโธติ โข</B> ความว่า ไม่เกิด ไม่เกิดแล. บทว่า | |
| 13,0137,023,<B>จกฺขุํ</B> เป็นต้น มีความอันท่านกล่าวไว้แล้วนั่นแล. แต่ในที่นี้ ด้วยบททั้งหมดนี้ | |